Democritus redivivus?

Plato kon hem, naar verluidt, niet uitstaan en zou het liefst al zijn geschriften (zo'n 60 titels) verbrand gezien hebben - een onmogelijke opgave, gezien de verspreiding ervan in de Griekse wereld van toen. De populariteit van Democritus is lang groot geweest, maar Plato heeft uiteindelijk grotendeels zijn zin gekregen: tegen de middeleeuwen was er bijna niets meer van Democritus' geschriften over. Wat we nog hebben komt uit (flarden van) teksten, citaten en commentaren bij andere schrijvers, door een paar grondige Duitsers ruim een eeuw geleden bijeengesprokkeld, Diels en Kranz, in hun prachtige uitgave 'Die Fragmente der Vorsokratiker'.

Tot mijn verrassing ben ik Democritus een paar dagen geleden tegengekomen op (waar anders?) het internet, in een 'antinatalistische' blogpost. En niet in verband met het woord of het begrip 'atoom', waar de meesten hem van kennen. Wel met een paar pessimistische teksten die zijn bijnaam 'de lachende filosoof' geen eer aandoen. De citaten kun je geen 'fragmenten' meer noemen, dus ik was eerder sceptisch over de authenticiteit ervan. Maar ik heb mijn oordeel moeten herzien: ik heb ze teruggevonden in Diels-Kranz: https://archive.org/details/diefragmentederv01dieluoft/page/434 vanaf nr. 275, met Duitse vertaling, maar houd je niet tegen om nog eens wat oud-Grieks te lezen ;-).

Ik druk hier de Engelse vertaling af van Kathleen Freeman van 1948; ze heeft de hele Diels-Kranz vertaald en die publicatie is hier te vinden: een schatkamer. (@victacausa: het is te warm om het nog eens te vertalen, ik hoop dat iedereen Engels kent, maar pet af voor jouw consequente vertalingsinspanningen:-)

275. The rearing of children is full of pitfalls. Success is attended by strife and care, failure means grief beyond all others.
276. I do not think that one should have children. I observe in the acquisition of children many great risks and many griefs, whereas a harvest is rare, and even when it exists, it is thin and poor.
277. Whoever wants to have children should, in my opinion, choose them from the family of one of his friends. He will thus obtain a child such as he wishes, for he can select the kind he wants. And the one that seems fittest will be most likely to follow on his natural endowment. The difference is that in the latter way one can take one child out of many who is according to one's liking; but if one begets a child of one's own, the risks are many, for one is bound to accept him as he is.

Antinatalisme. Ik werd een beetje somber toen ik al die websites erover las. Het wordt blijkbaar beschouwd als een nieuwe filosofische stroming. 'Was ik maar niet geboren'. 'Ik heb geen keus gehad in mijn geboren worden'. Als ik Democritus hierboven goed lees, is hij niet tegen kinderen hebben, als hij het maar kan regelen. Hij zou zich in onze tijd heel wat beter thuis gevoeld hebben.