Een krop sla

Twee maal is scheepsrecht. Ik hoef niet te wachten op een derde Knackartikel om te besluiten dat 'eindredactie' bij het weekblad Knack een onbekend begrip is.

Iemand zou kunnen tegenwerpen dat Knack wel degelijk over een eindredacteur beschikt, maar dat die zich eerst lazarus moet drinken voordat hij in staat is de rotzooi uit zijn inbox te verwerken en in zijn uitbox te dumpen, met hetzelfde effect als in het eerste geval. Of het karweitje moet misschien geklaard worden door de jonge bloedmooie protégé van de hoofdredacteur, omdat iémand dat rotklusje toch moet opknappen en waarmee anders kun je een dom cultuurloos blondje (m/v) opzadelen? Een laatste hypothese is eerder technisch geïnspireerd: het merendeel van de ingezonden kopij is in een Vlaamse streektaal gesteld en het hele zootje gaat dus rechtstreeks naar de correctie-afdeling - die na bezuinigingen is opgeslokt door de ICT-afdeling -, waar het standaard langs Google Translate geprocest wordt, want ICT-ers weten wat kwaliteit is.

Ik heb nog een (aanvullende) hypothese, maar eerst ter zake.

Om een vroegere uitspraak in deze context te herhalen: het is zo'n slecht stuk, in alle opzichten, dat ik mijn ogen niet kon geloven. En nu gaat het niet om een autochtone allochtoon die vanuit zijn ethnische cultuurovertuiging zijn westerse-cultuuropvoeding in perspectief wil zetten. Het gaat gewoon om Jean-Marie Dedecker (Antwerpenaars: shut up).

Of beter: het gaat om een schrijfsel van Jean-Marie Dedecker. Die de Grieks-Latijnse humaniora gevolgd heeft. Deze ervaring ontlokt hem de uitspraak: 'Hadden de Romeinen Latijn moeten leren dan zouden ze nooit genoeg tijd gevonden hebben om de wereld te veroveren. Toch vochten ze er zo hard op los dat de gemiddelde levensverwachting amper 24 jaar was'. Ik heb ooit het vak Logica gevolgd maar dat is lang geleden. Mag ik hier nu als conclusio opperen dat omdat Jean-Marie Latijn geleerd heeft hij geen tijd meer over had om de wereld te veroveren? Wat brabbelden de Romeinen eigenlijk toen ze de wereld veroverden en voordat ze statistisch doodgingen? Opmerkingen over kindersterfte en epidemieën lijken kleinzielig bij deze realistische analyse, ik zal ze dus niet maken.

Het is niet ondenkbaar dat Jean-Marie zijn artikel humoristisch-satirisch bedoelt te zijn, maar dat kan je ook met een correcte weergave van de feiten, en daaronder valt niet de bewering dat Iulius Caesar in zijn 'De Bello Gallico (schreef) dat de Galliërs hardwerkende dobbelende drinkebroers waren'. Dat komt uit Tacitus. Over de Germanen. En het is zonneklaar dat 'De Spartanen gooiden hun mindervaliden van de Tarpeïsche rots, en de Romeinen in de Tiber' de waarheid geweld aandoet. Ten eerste lijkt het onwaarschijnlijk dat de Spartanen helemaal naar de Tarpeïsche rots in Rome zouden reizen voor hun gruwelpraktijken en waarom ze Romeinen in de Tiber zouden komen gooien is ook onduidelijk. Slordig, Jean-Marie.

Een aantal gegevens heb ik niet kunnen checken, een universitaire studie stoomt je niet voor alles klaar. Toch niet voor beweringen dat Augustus' moeder een onbevlekte ontvangenis had gekregen door toedoen van Apollo (was die vrucht dan Augustus?). En keizer Vespasianus, die rondstoeide met Vestaalse maagden zoals Flavio Briatore in de pitstop met topmodellen... Misschien onthult JMDD zijn bronnen in een volgend artikel?

Het artikel heeft nog véél meer sensationeels in de aanbieding, zoals belasting op het gebruik van toiletten, onnoemelijk dierenleed, mindervalidengevechten in het amfitheater, en dat allemaal in die Romeinse oudheid die zo bewonderd wordt door, jawel, Bart De Wever. (U weet toch dat een godwin tegenwoordig staat voor een reductio ad Weverum?). En eigenlijk moet ik bekennen dat JMDD alles wat hier voorafging alleen maar gebruikt als stoffering van zijn hoofdonderwerp: Latijnse citaten en de dommeriken die er gebruik van maken. (De titel vind je hier [20/9/15].) Een domme sporter die Vini, Vidi, Vici op zijn arm had laten tatoeëren. Terwijl het Veni had moeten zijn. Typisch voor iemand met de herseninhoud van een krop sla vindt Jean-Marie.

Ik laat nog een paar leuke liggen. Zoals dat het koketteren met Latijnse syllabi (?) en het persifleren van zijn voorzitter een N-VA-politicus fataal geworden is; o nee, correctie, de boosdoener was de wafelijzerpolitiek. JMDD citeert hierbij: Si potes credere, omnia possibilia sunt credenti (dixit Jezus in Marcus 9,23). Alles is mogelijk voor wie gelooft. Bijvoorbeeld dat dit een samenhangend, weloverdacht en goed gedocumenteerd artikel is, dat niet ontsproten is aan het brein van een krop sla.

-----------------
24/9 Correctie:  'N-VA-politicus' - hierboven - moet zijn 'een VLD-politicus met een N-VA-baas'

Baäl

Ze leren het niet af.  Verwijzen naar een antiek verleden en ernaast pakken. Krantenschrijvers. Een wezenskenmerk misschien? Het levert in ieder geval geregeld een spin-off voor dit blog op.

Op 10 september plaatst De Morgen een artikel van Robert Fisk, 'Antiek brengt IS fortuinen op' (uit The Independent van 3 september). Het gaat over de verwoesting van een aantal tempels in Palmyra en in de laatste alinea zegt Fisk in zijn Nederlandse vertaling: "Wat de Romeinse goden betreft, was Baal al 2.000 jaar niet meer aanbeden geweest in zijn tempel" (zijn Engels is beter ;-). Maar waarom noemt Fisk Baäl een Romeinse god? Joost mag het weten, maar het is in ieder geval fout. En dat 2000 klinkt mooi maar bewijst dat hij zijn huiswerk niet heeft gedaan.

Het dorp waar ik ben opgegroeid herbergde een meerderheid katholieken en een minderheid protestanten. De kinderen die niks waren werden bij de laatste categorie gerekend want ze zaten samen op school. In het katholieke onderwijs zou het nog jàren duren voor de segregatie werd afgeschaft. Ik wandelde dus iedere morgen van huis naar mijn meisjesschool en op een dag, onderweg,  stormde een kwade - protestantse - vrouw  de deur uit en beet mij toe: "Jullie zijn allemaal afgodendienaars en jullie kennen niks van de bijbel!". Dat eerste was duidelijk een vrije interpretatie van de processiestoet die door de straten was getrokken en waar de vrouw zich denkelijk over had zitten opwinden. En dat laatste, och, íedereen weet dat protestanten het Oude Testament van buiten kennen en dat katholieken alleen losjes bekend zijn met het Nieuwe, zonder zich veel zorgen te maken over strikte regels, want ze kunnen altijd gaan biechten. Dus ja, ergens had ze wel gelijk.

Maar wat mij betrof zat ze er goed naast. Ik had tijdens die lagere-schooljaren alles gelezen wat los en vast zat en omdat de plaatselijke bibliotheek maar één (1) boek per week uitdeelde, had ik mijn honger moeten stillen met leesvoer uit andere bronnen, school, grootouders, familie. En daar zat het Oude Testament tussen.

Deze korte aanloop om uit te leggen dat ik toen al wist wie/wat Baäl was :-)

Baal was de concurrent van Jahweh in de streek waar tegenwoordig Allah heerst en Jahweh op een heel kleine enclave woont. Maar toen was het de 9e eeuw voor Christus en de Levant (met zijn Kanaänieten, Filistijnen, Feniciërs) aanbad de 'Heer', Baal of Bel, die ook sterk gepromoot werd door de heersende koningin van het moment, Izebel. Zij had het helemaal niet voor de Jahwehaanbidders. Vandaar dat het Oude Testament geen goed woord voor haar over heeft - wat de scheldnaam jezebel heeft opgeleverd. Een mooi verhaal is Elia op de Karmel, waar de profeet Elias zijn gelijk haalt tegenover een bende Baalspriesters en hen dan bijgevolg allemaal laat afmaken (1 Koningen 18.20-40). En ook Izebel moet het bekopen: ze wordt door de Joden uit het raam gegooid, waarna aanvoerder Jehu nog eens over haar heen rijdt (2 Koningen 9).

Feniciërs is hier het sleutelwoord. Want in diezelfde 9e eeuw (814 om precies te zijn, volgens de geleerden) stichtten zij Carthago, in de buurt van het huidige Tunis. En installeerden daar prompt de cultus van Baäl.

[Komt daar toch niet Aeneas langs voor een romance met de eerste Carthaagse koningin Dido! Op zijn tocht vanuit het brandende Troje, op weg naar zijn bestemming in Hesperia... Het lijkt te kloppen als een bus: Troje verwoest in de 9e eeuw en de volgende eeuw schrijft Homeros zijn epen. O nee, wacht even, dat Didoverhaal is verzonnen door Vergilius, 7 eeuwen later ;-)]

Weer even serieus. Of toch half serieus. Want volgens sommigen zijn de verhalen over massale kinderoffers in Carthago, aan Moloch/Baäl, in een rituele - levende - verbranding, verzonnen door 'tweederangshistorici' in de Romeinse tijd, als een soort lastercampagne rond de gevaarlijke vijand tegen wie Rome haar drie Punische oorlogen uitvocht. Hoe het ook zij, de Romeinen hebben Carthago met de grond gelijkgemaakt (volgens de wens van de oude Cato*, 3 jaar na zijn dood, hij heeft het helaas zelf niet meegemaakt) en daarmee ook de Baälcultus daar uitgeroeid.

Ik denk dat nu wel duidelijk is dat Baäl geen Romeinse god was, Robert Fisk.

Maar als u uw huiswerk had gedaan had u me nu van repliek kunnen dienen. Want de Romeinen hanteerden een vaste godsdienstpolitiek in de veroverde gebieden. En rond het jaar nul was de Levant Romeins gebied geworden, zoals we o.a. uit het Nieuwe Testament weten. Al de lokale godsdiensten mochten blijven doen wat ze normaal gezien doen, maar er werd door de Romeinse veroveraars een soort recuperatie doorgevoerd: Baäl/Bel was gewoon de plaatselijke naam van Jupiter, of Saturnus. En de liturgie mocht ook plaatselijk ingevuld worden. Spijtig dat er in dat gebied een aantal keikoppen woonden die dat niet snapten. Dat heeft toen al tot de verwoesting van een tempel geleid. Door Titus. In het jaar 70 van onze tijdrekening.

----------------------------
* Marcus Porcius Cato (234-149 voor Chr.), Romeins staatsman, besloot iedere redevoering in de senaat, of het nu ging over graanleveringen of iets anders, met de zinsnede 'Ceterum censeo Carthaginem esse delendam', wat betekent: 'en verder ben ik van mening dat Carthago verwoest moet worden'.