Is het tijd voor een ark?

Vreest gij den wassenden vloed, 
die de wateren stuwt en omhoog drijft,
leef dan behoorlijk en goed,
want dán heb je nog kans dat je droog blijft.

Het vege lijf redden in deze tijden van broeikas en schuldig klimaatverzuim is een vaardigheid die minstens zoveel studie verdient als CO2-uitstootpreventie. Het laatste vergt een schier onmogelijke pedagogische inspanning om het mensdom klimaatcorrecte manieren te leren - wie in het onderwijs staat weet, mutatis mutandis, wat voor een Sisyfusarbeid zoiets is -, terwijl voor het eerste een tamelijk eenvoudig algoritme kan dienen.

Het vege lijf vrijwaren voor de zondvloed doe je met een boot, of, als je wat meer middelen tot je beschikking hebt, leg je stevige dijken aan en evacueer je de bevolking die je zo niet kunt beschermen naar hogergelegen streken. Maar het is altijd nuttig als je goede relaties hebt met het Opperwezen.

Zoals Deucalion en Pyrrha. Die werden op tijd gewaarschuwd door hun (schoon)vader Prometheus dat Zeus absoluut niet tevreden was over de zeden van de mensen. Alleen Deucalion en Pyrrha waren zuiver op de graat en mochten ontsnappen aan wat Zeus van plan was met de mensheid: ondergang. Een god is niet gemaakt om menslievend te zijn. En als hij iets doet is het grondig en radicaal. Ovidius:

Maxima pars unda rapitur; quibus unda pepercit,
illos longa domant inopi ieiunia victu. (Met. I, 311-12)

De meesten kwamen om in de golven; en diegenen die gespaard bleven bezweken door voedselgebrek na lang hongerlijden. 

Deucalion en Pyrrha hadden tijdig een boot gebouwd en strandden veilig op de berg de Parnassus. Zoals Noach op de berg Ararat. Van hem is berekend dat hij zijn cruise van 40 dagen gehouden heeft in het jaar 2349 v.C. (Lees zijn logboek.) Waarmee we misschien tegelijk de boottocht van onze Griekse helden kunnen dateren. En er zijn nog veel oudere verhalen over zondvloeden, waaraan overal ter wereld brave mensen konden ontkomen dank zij de goedgunstigheid van het Opperwezen.

Zo'n megatsunami was blijkbaar een geliefd middel bij de Griekse goden om mensen die zich niet aan hun zedenwetten hielden te straffen: ook Philemon en Baucis, die hen als enigen in hun dorp gastvrij ontvangen hadden, mochten als beloning blijven leven, in schril contrast met de verdrinkingsdood van de mededorpelingen.

De Nederlander Gijsbert Johannes Nolst Trenité, veel bekender als Charivarius, populaire columnist van de Groene Amsterdammer in de 1e helft van de 20e eeuw, heeft deze ovidiaanse 'herscheppingen' in een luchtige vertaling verpakt. Iedere mythe besluit hij met een eigen zedenles, zoals die in het begin van dit bericht uit Deucalion en Pyrrha. Overstromingen vond hij blijkbaar spannend, getuige zijn humoristische 'Het scheepsjournaal van de ark'. De illustraties zijn een geestige aanvulling bij het badinerende karakter van zijn teksten. Ontspannende kerstvakantielectuur.

Het is daarom spijtig dat ik op dit goede gevoel een domper moet zetten. Want ik dien hier Cte vermelden, de allesbehalve badinerende evangelist. Mattheus heeft zich de laatste jaren weer volop in het nieuws gewerkt, op ongunstige wijze weliswaar, met zijn effect. We gaan waarschijnlijk nog veel meer over hem horen, nu de top van Kopenhagen weinig concreets heeft opgeleverd. Want je kunt er niet naast kijken, hij zit in het kamp van de klimaatpessimisten:

Zoals het was in de dagen van Noach, zo zal het zijn wanneer de Mensenzoon komt. Want zoals men in de dagen voor de vloed alleen maar bezig was met eten en drinken, met trouwen en uithuwelijken, tot aan de dag waarop Noach de ark binnenging, en zoals men niet wist dat de vloed zou komen, totdat die kwam en iedereen wegnam, zo zal het ook zijn wanneer de Mensenzoon komt. (24:37-39)

Voeg na het uithuwelijken nog toe 'en CO2 uitstoten' (want dat doen we minstens zoveel als eten, drinken en trouwen) en het wordt duidelijk dat de mensheid in zeer slechte papieren zit. In het jaar 1000 verwachtte de christenheid al het einde van de wereld. Dat bleek toen vals alarm te zijn. Maar nu, ongeveer duizend jaar later? Is er iemand die mij kan bewijzen dat het nu niet zo ver is?

Een bewijs vanuit het negatieve kan niet geleverd worden :-) Maar het bewijs dat Mattheus' versie de correcte is, én imminent, ook niet. Laten we dus op zoek gaan naar een voorspelling die ons beter uitkomt en ondertussen sleutelen aan een 21e-eeuwse versie van de Ark, zodat we onze voeten droog kunnen houden - en, voor wie dat een optie is, Charivarius' advies in acht nemen.