Een culinaire homo sapiens

...de ‘sapiens’ in homo sapiens duidt enerzijds op het Griekse woord ‘sophia’ (wijsheid) en anderzijds op het Latijnse woord ‘sapere’ (proeven).

Een leraar die een zin als deze in het opstel van een leerling ziet staan, reageert meestal mild op een dergelijke goed bedoelde etymologische opmerking, die nog duidelijk het gebrek aan ervaring weerspiegelt bij de zoektocht naar de oorsprong van woorden.

Hij maakt zijn pupil dan duidelijk dat dit Latijnse woord niet op het Grieks duidt (tenzij via de lange regressieve omweg van het Proto-Indo-Europees), maar gewoon samenhangt met het Latijnse woord sapientia, dat net zoals sophia 'wijsheid' betekent. En dat sapere, naast 'wijs zijn' inderdaad ook 'proeven' betekent, maar dat de laatste betekenis in deze context nooit bedoeld is bij het benoemen van de homo sapiens.

Als echter bovenstaand citaat op de opiniepagina van de zelfverklaarde kwaliteitskrant De Standaard te vinden is (28/10/2014) en is voortgevloeid uit de pen van een, ook zelfverklaarde, professor ethiek, filosofie en medische filosofie aan de Universiteit Gent en de Arteveldehogeschool, namelijk Ignaas Devisch, dan kan men zich afvragen of een filosofie-opleiding echt wel zo helder leert denken en formuleren als ze beweren.

Ignaas had een darling: hij wilde zijn opiniebetoog (het ging over politiek, en schijnheiligheid, en maatschappelijke sferen) afronden met een uitgesponnen vergelijking waarin de 'proevende mens' de hoofdrol speelt. Om te oordelen, moeten we proeven. En met een taalkundig slimmigheidje: De mogelijkheid daartoe zit in onze soortnaam ingebakken ('ingebakken', hebt u hem?) was hij gelanceerd en moest de homo sapiens er aan geloven.

Luisteren is proeven en spreken is koken. Dat maakt samen een maaltijd uit. Daarna kan het oordeel volgen en ook al hoeven we niet elkaars recepten klaar te maken, het minste wat we kunnen doen, is uitleggen waarom het recept van de ander geen goede maaltijd heeft opgeleverd.

Iets zegt mij dat Ignaas soms naar televisie kijkt. Onze pastoor zou het niet beter gekund hebben: met slimme woordspelingen de mensen pakken waar hun interesses liggen in het dagdagelijkse leven. Ethiek voor het kijkvee.