Penthesileia

...en lukte het me niet een jongen naar mijn hol te slepen. Als een kleine Amazone richtte ik in mijn fantasie mijn pijlen op iedere prooi die voorbij liep en woonde hem zoals Penthesilea (koningin van de Amazones) dat deed als seksslaaf uit tot ik was uitgespeeld.

Halina Reijn (actrice, schrijfster en columniste in De Morgen 19/11)

Een jongen uitwonen tot je bent uitgespeeld. Klinkt heftig. En helemaal in de spirit van de nieuwe jong-en-je-wilt-wel-eens-wat-metamorfose van de Zalmbode. Reijn had nog heel wat meer seksegerichte bedenkingen, want het was blijkbaar internationale mannendag. Hierboven vindt u de link. Op het einde van haar stukje liet ze merken dat ze zelfs Bronnen geraadpleegd had: "Manless, without husbands" staat er bij de etymologie van het woord Amazonen op Wikipedia.

Wikipedia heeft nog veel, veel meer over Amazonen. Bijvoorbeeld een uitgebreide etymologie, waar bovenstaande vertalingen maar een klein onderdeeltje van zijn, maar het is begrijpelijk dat Reijn deze, in haar betoog passende, omschrijving kiest: haar jacht op een man levert geen resultaat op. Handige afsluiting.

Spijtig natuurlijk dat zij bij haar bronnenraadpleging in het artikel van Wikipedia bij de vierde regel is blijven steken, terwijl er nog een 200 te gaan waren. En passant had ze ook even Penthesileia kunnen controleren, volgens het journalistieke adagium check-and-double-check. Maar helaas voor haar valt ze al meteen door de slordigheidsmand. Het natte-vinger-werk is tegenwoordig blijkbaar het criterium voor steeds onbenulliger wordende krantencolumns.
(Onder het label 'kemel' vindt u er nog zo een paar.)

Amazones hebben waarschijnlijk wel bestaan, maar we kennen hen slechts uit de ontelbare Griekse verhalen die van een levendige fantasie getuigen. En als er nu eens iets niet daarin te vinden is, is dat zij 'mannen uitwonen', Penthesileia niet uitgezonderd. Amazonen waren een soort beroepsmaagden. Mannen vonden ze één keer per jaar bij de buren of bij overwonnen vijanden, om hun voortplanting te verzekeren. Niks joligs aan, overlevingsnoodzaak. In Athene stond hun strijd tegen de Grieken wel bovenaan de legendenlijst. Om het met Eva C. Keuls* te zeggen: zij waren the mythological archetype of the battle of the sexes ofte The Universal Male Nightmare.

Penthesileia (Πενθεσίλεια) vecht in de Griekse epische traditie met haar amazones aan de kant van de Trojanen vóór Troje tegen de Grieken. Na opvallende wapenfeiten komt zij oog in oog te staan met de held Achilles en delft het onderspit. Op het moment dat hij haar doodt en haar de helm afdoet wordt hij overweldigd door een hartstochtelijke liefde voor haar. Helaas.

Heinrich von Kleist (1808) draait de rollen om, en laat Penthesileia Achilles doden en verscheuren (met haar honden). Het drama eindigt met de zelfgewilde dood van Penthesileia. Deze versie van Von Kleist is heel populair geworden en heeft veel navolgers gekend.
Maar zelfs de hartstochtelijk verliefde Penthesileia van Von Kleist houdt het heel keurig op het podium.

Om nog even op het thema 'seksslaaf' verder te borduren: er bestaat een mythe waarin een held als slaaf van een vrouw fungeert. Krachtpatser Hercules heeft het verkorven bij de god Apollo en moet van het orakel voor straf drie jaar lang de voetveeg worden van de Lydische koningin Omphale. Afgezien van allerlei vernederingen, die in de Griekse wereld als schandelijk voor een man ervaren werden (hij moet vrouwenkleren dragen, helpen met wol spinnen, enz. ;-), verwekt hij ook drie kinderen bij haar. Dus ja, hier komt seks aan te pas. Maar Omphale was geen amazone.

--------------------------------------------------
* Eva C. Keuls "The reign of the phallus"